Test hơi thở C13 không phóng xạ chẩn đoán vi khuẩn HP

1/ Thưa bác sĩ tôi được biết vi khuẩn HP là thủ phạm gây ra loét và ung thư dạ dày hàng đầu. Vậy làm sao để phát hiện mình bị nhiễm HP?

          Mỗi năm, Việt Nam có trên 15.000 ca mới chẩn đoán ung thư dạ dày và hơn 11,000 ca tử vong vì bệnh này. Đây là bệnh ung thư phổ biến hàng thứ 2 trong số 10 loại ung thư nguy hiểm thường gặp tại nước ta. Yếu tố nguy cơ chính gây ung thư dạ dày là do nhiễm khuẩn Helicobacter Pylori (HP), là 1 loại trực khuẩn lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa (phân-miệng, miệng-miệng) sống ký sinh trong niệm mạc dạ dày tá tràng gây viêm loét và biến đổi tế bào dẫn đến ung thư.

          Hiện nay có rất nhiều phương pháp để tầm soát nhiễm HP như xét nghiệm máu, phân, sinh thiết qua nội soi dạ dày và test hơi thở C13... Trong đó độ chính xác cao nhất là sinh thiết qua nội soi dạ dày và test hơi thở C13.

2/ Thưa bác sĩ  cách đây 1 tháng tôi được nội soi dạ dày và được chẩn đoán là viêm hang vị và có vi trùng HP. Tôi được bác sĩ cho thuốc diệt trừ HP 2 tuần, vậy làm sao tôi biết được vi trùng đã hết hay chưa?

          Thường 2 tuần sau 1 đợt điều trị tiệt trừ HP, các bác sĩ sẽ cho bệnh nhân đi kiểm tra vi trùng HP. Các phương pháp kiểm tra chính xác được ưa chuộng là sinh thiết qua nội soi dạ dày và test hơi thở C13.

3/ Xin bác sĩ có thể nói rõ hơn về test hơi thở C13 được không ạ?

          Về nguyên lý thì cũng như test urease trong nội soi dạ dày, Test hơi thở dựa trên khả năng phân cắt ure của HP. Bệnh nhân được uống nước có chứa ure đánh dấu C13, enzyme urease của HP sẽ cắt ure làm thoát ra CO2 có chứa C13, khí thoát ra được thu lại định lượng bằng quang phổ hồng ngoại.

          -Trước tiên, bệnh nhân lấy hơi thổi căng một cái túi chuyên dụng, sau đó uống một viên ure có chứa Carbon 13 với 100ml nước. -Sau đó bệnh nhân ngồi cố định trong 30 phút. Tiếp đó, bệnh nhân lại thổi vào túi thứ hai. Hai túi này sẽ được đưa vào máy để phân tích. Sau vài phút, máy sẽ cho kết quả xét nghiệm. 

          - Độ nhạy của xét nghiệm và độ đặc hiệu rất cao > 95%.

          - Ưu điểm của phương pháp này là test không xâm lấn và có độ chính xác cao, có thể được sử dụng ở trẻ em > 4 tuổi và phụ nữ có thai > 8 tuần tuổi. Đây là phương pháp lý tưởng nhất để chẩn đoán và theo dõi diệt trừ HP nhất là đối với những người có chống chỉ định hay “sợ” nội soi dạ dày.

Máy chẩn đoán vi khuẩn HP qua hơi thở 13C không phóng xạ do công ty Cổ phần thương mại quốc tế Meditop phân phối, dòng máy FANhp của Đức

4/ Vậy xin bác sĩ cho biết khi nào mình nên làm nghiệm pháp này?

          Nghiệm pháp này thường được dùng để sàng lọc các bệnh nhân có biểu hiện rối loạn tiêu hóa (đau vùng thượng vị, đầy hơi, ợ chua, khó tiêu, buồn nôn, …), trong gia đình có người bị ung thư dạ dày hoặc bị nhiễm HP mà không muốn nội soi dạ dày.

          Ngoài ra như vừa nói, đây là xét nghiệm theo dõi điều trị dung để đánh giá hiệu quả của điều trị diệt HPbằng kháng sinh mà không cần phải nội soi dạ dày để sinh thiết làm test urease nhanh hoặc làm các xét nghiệm xâm lấn khác.

5/ Trước khi làm nghiệm pháp này người bệnh có cần chuẩn bị gì đặc biệt không ạ?    

          Để tăng độ chính xác xét nghiệm này đòi hỏi bạn phải nhịn ăn 4-6 giờ trước khi thử nghiệm. Tốt nhất là lúc sáng sớm sau 1 đêm không ăn uống gì và chưa đánh răng.

          Một số điều lưu ý là xét nghiệm hơi thở ure 13C sẽ không chính xác khi mẫu hơi thở được lấy trong khoảng thời gian ngắn dưới 10 phút sau khi uống ure 13C hoặc bệnh nhân đang sử dụng thuốc kháng sinh dưới 4 tuần, hoặc mới ngưng thuốc Bismuth, các thuốc ức chế bơm proton (proton pump inhibitors: PPI), Sucralfate dưới 2 tuần.  

6/ Tôi có vấn đề về dạ dày, thường xuyên đau bụng và ợ chua, tôi đã từng nội soi 1 lần, cảm giác rất khó chịu. Tôi nghe nói có phương pháp thổi bong bóng mà không cần nội soi dạ dày cũng có thể chẩn đoán bệnh dạ dày có đúng không bác sĩ? 

          Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán bệnh dạ dày khá xâm lấn nên ít nhiều gây khó chịu cho bệnh nhân. Tuy nhiên khi nội soi, bác sĩ sẽ nhìn trực tiếp được tổn thương và thực hiện các biện pháp can thiệp khi cần thiết (lấy dị vật, cầm máu, sinh thiết, tìm vi trùng HP…). Vài năm gần đây với tiến bộ của y học thì phương pháp nội soi không đau đã ra đời đem lại sự thoải mái dễ chịu cho bn khi làm nội soi. Bệnh nhân sẽ được tiêm thuốc và ngủ 1 giấc êm ái khoảng 15 phút khi bác sĩ tiến hành nội soi và bệnh nhân sẽ không có bất kỳ di chứng tâm lý nào.

          Phương pháp thổi bong bóng là 1 phương pháp tiên tiến, độ chính xác cao dùng để chẩn đoán tình trạng nhiễm vi khuẩn HP trong dạ dày, phương pháp này không thể thay thế nội soi dạ dày vì không đánh giá được thương tổn dạ dày cũng như thực hiện các biện pháp can thiệp cần thiết. Tuy nhiên nó rất hữu ích trong việc theo dõi sau điều trị HP, giúp giảm thiểu số lần phải nội soi dạ dày cho bệnh nhân.

Hiện nay công ty Meditop đang phân phối máy chẩn đoán vi khuẩn HP qua hơi thở 13C không phóng xạ, an toàn và chính xác cao, chi tiếp tham khảo tại

http://meditop.com.vn/may-chan-doan-vi-khuan-hp-qua-hoi-tho-13c-khong-phong-xa

BSCK1. Đặng Thị Đông Phương