Máy xét nghiệm HP hơi thở nhanh, chính xác, không xâm lấn

Máy xét nghiệm HP hơi thở là phương pháp không xâm lấn, không gây đau, tiết kiệm thời gian... Phương pháp sẽ phát hiện sự hiện diện của vi khuẩn Helicobacter pylori trong dạ dày từ đó xác định được mức độ nhiễm khẩu và tình trạng dạ dày, giúp các bác sĩ và người xét nghiệm biết được tình trạng của mình.

1. Giới thiệu chung

Helicobacter pylori (HP) là vi khuẩn hình xoắn, cư trú trong niêm mạc dạ dày. Nó được xem là tác nhân chính gây ra nhiều bệnh lý tiêu hóa nghiêm trọng như viêm loét dạ dày – tá tràng, ung thư dạ dày và viêm teo niêm mạc dạ dày. Trong những năm gần đây, tỷ lệ nhiễm HP tại Việt Nam được ghi nhận ở mức cao (ước tính khoảng 70%). Trong nhiều trường hợp người bị nhiễm không có triệu chứng rõ ràng.

Vì vậy, việc phát hiện sớm vi khuẩn HP có ý nghĩa quan trọng trong phòng ngừa và điều trị các bệnh lý đường tiêu hóa. Trong số các phương pháp hiện có, máy xét nghiệm HP bằng hơi thở (Urea Breath Test – UBT) là một trong những công cụ chẩn đoán hiện đại, an toàn, hiệu quả và đặc biệt phù hợp với nhiều đối tượng.

2. Nguyên lý hoạt động của máy xét nghiệm hơi thở HP

Máy xét nghiệm HP hơi thở hoạt động dựa trên nguyên lý sinh học của vi khuẩn HP. Chi tiết là enzyme urease – một loại men do HP tiết ra có khả năng phân hủy ure thành amoniac (NH₃) và carbon dioxide (CO₂).

Quy trình cơ bản khi thực hiện xét nghiệm HP hơi thở như sau:

• Người bệnh được yêu cầu nhịn ăn ít nhất 4 – 6 tiếng trước khi làm xét nghiệm.
• Bệnh nhân sẽ được uống một dung dịch chứa ure gắn đồng vị carbon không phóng xạ (thường là C13 hoặc C14).
• Nếu trong dạ dày có HP, men urease sẽ phân hủy ure thành CO₂.
• Lượng CO₂ chứa đồng vị sẽ được hấp thu vào máu, thải ra ngoài qua phổi và được phân tích trong hơi thở của bệnh nhân.
• Máy xét nghiệm sẽ đo lượng đồng vị C13 hoặc C14 trong hơi thở để kết luận bệnh nhân có nhiễm HP hay không.

3. Ưu điểm vượt trội của máy xét nghiệm HP hơi thở

Máy xét nghiệm HP hơi thở được đánh giá là một trong những phương pháp chẩn đoán vi khuẩn Helicobacter pylori hiệu quả, an toàn và thân thiện với người bệnh nhất hiện nay. Không chỉ được ứng dụng rộng rãi tại các bệnh viện lớn, phương pháp này còn dần trở thành lựa chọn hàng đầu tại nhiều phòng khám tư nhờ sở hữu loạt ưu điểm vượt trội dưới đây:

3.1. Không xâm lấn – Không gây khó chịu cho người bệnh

Một trong những ưu điểm quan trọng nhất của xét nghiệm HP hơi thở chính là tính chất không xâm lấn. Khác với nội soi dạ dày – vốn là phương pháp chẩn đoán truyền thống nhưng gây khó chịu, nôn ói, thậm chí đau rát sau khi thực hiện. Xét nghiệm hơi thở không đòi hỏi đưa bất kỳ dụng cụ nào vào bên trong cơ thể.

Toàn bộ quy trình chỉ bao gồm việc uống một lượng nhỏ dung dịch ure (chứa đồng vị carbon) và thở vào thiết bị chuyên dụng. Điều này giúp người bệnh thoải mái hơn, không sợ đau, không cần gây mê hay nhịn ăn lâu như khi nội soi. Đặc biệt, đây là lựa chọn lý tưởng cho:

• Trẻ em sợ nội soi.
• Người cao tuổi có bệnh nền tim mạch.
• Phụ nữ mang thai (đối với test sử dụng đồng vị C13).
• Những người có phản xạ nôn mạnh khi nội soi.

3.2. Độ chính xác cao

Máy xét nghiệm HP hơi thở có độ nhạy (khả năng phát hiện đúng người nhiễm HP) và độ đặc hiệu (khả năng phát hiện đúng người không nhiễm HP) rất cao. Trong nhiều trường hợp tỉ lệ đạt trên 95% nếu được thực hiện đúng quy trình và chỉ định.

Điều này đồng nghĩa với việc:

• Kết quả xét nghiệm phản ánh chính xác tình trạng nhiễm HP hiện tại.
• Giảm nguy cơ chẩn đoán sai dẫn đến điều trị không cần thiết.
• Độ tin cậy tương đương với xét nghiệm sinh thiết mô trong nội soi, nhưng ít rủi ro và ít xâm lấn hơn.

3.3. Thời gian thực hiện nhanh

Một quy trình xét nghiệm HP bằng hơi thở thông thường chỉ kéo dài từ 20 đến 30 phút bao gồm các bước: lấy mẫu hơi thở nền, uống dung dịch chứa ure, nghỉ ngơi, rồi lấy mẫu hơi thở sau.

Sau đó, tùy vào từng loại máy, kết quả có thể được trả trong vòng vài phút đến vài giờ. Điều này cực kỳ tiện lợi cho những bệnh nhân bận rộn hoặc đang điều trị ngoại trú. So với nội soi, vốn mất thời gian chuẩn bị, gây mê và hồi phục. Thì xét nghiệm hơi thở giúp tiết kiệm đáng kể cả về thời gian lẫn chi phí gián tiếp.

3.4. An toàn cho nhiều đối tượng

Phương pháp xét nghiệm HP hơi thở sử dụng đồng vị carbon ổn định (thường là C13) hoặc phóng xạ rất yếu (C14). Trong đó, C13 là đồng vị không phóng xạ, hoàn toàn không độc hại, an toàn tuyệt đối cho:

• Trẻ nhỏ, từ 3 tuổi trở lên (thậm chí trẻ dưới 3 tuổi nếu hợp tác tốt).
• Người cao tuổi, thể trạng yếu, có nhiều bệnh nền.
• Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú (cần chọn test C13).
• Bệnh nhân đang điều trị bệnh lý mạn tính khác như tim mạch, hô hấp, tiểu đường…

Nhờ tính an toàn và dễ thực hiện, phương pháp này đặc biệt hữu ích trong chương trình tầm soát nhiễm HP diện rộng trong cộng đồng.

3.5. Theo dõi hiệu quả điều trị tiệt trừ HP sau kháng sinh

Sau khi hoàn tất phác đồ điều trị diệt trừ HP (thường kéo dài 10–14 ngày), bác sĩ thường yêu cầu người bệnh kiểm tra lại sau ít nhất 4 tuần để xác định xem vi khuẩn HP đã được tiêu diệt hoàn toàn hay chưa. Trong trường hợp này, xét nghiệm hơi thở là công cụ theo dõi lý tưởng vì:

• Đo được chính xác vi khuẩn sống còn tồn tại hay không.
• Không bị nhiễu bởi kháng thể như test máu (kháng thể có thể tồn tại nhiều tháng sau điều trị).
• Không cần nội soi lại gây mệt mỏi cho bệnh nhân.

Khả năng đánh giá khách quan và nhanh chóng hiệu quả điều trị giúp bác sĩ dễ dàng đưa ra quyết định lâm sàng phù hợp – ví dụ như có nên điều trị lại hay không, đổi phác đồ thế nào.

3.6. Thân thiện với môi trường và hệ thống y tế

Việc sử dụng đồng vị carbon C13 là một dạng carbon tự nhiên, không phóng xạ. Do đó, giúp quá trình xét nghiệm gần như không để lại chất thải độc hại. Điều này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn giúp đơn giản hóa quy trình xử lý chất thải y tế.

Đồng thời, việc áp dụng xét nghiệm hơi thở trong sàng lọc và theo dõi điều trị HP cũng giúp giảm gánh nặng nội soi. Rút ngắn thời gian khám chữa bệnh và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng nguồn lực của bệnh viện.

4. Các loại máy xét nghiệm HP hơi thở phổ biến hiện nay

4.1. Máy xét nghiệm HP sử dụng đồng vị C13

Đây là loại máy phổ biến nhất hiện nay tại Việt Nam và thế giới. Đồng vị C13 là đồng vị bền, không phóng xạ, an toàn tuyệt đối với mọi lứa tuổi.

Một số dòng máy xét nghiệm HP hơi thở C13 nổi bật:

• IRIS 13C-UBT (Hàn Quốc)
• HeliFANplus (Đức)
• BreathID (Israel)
• UBiT-IR300 (Nhật Bản)

Các máy này thường sử dụng công nghệ quang phổ hồng ngoại để phân tích mẫu khí thở, có thể kết nối với phần mềm, xuất dữ liệu điện tử. Từ đó, tạo thuận lợi cho việc lưu trữ và theo dõi hồ sơ bệnh nhân.

Máy xét nghiệm hơi thở HP C13

4.2. Máy xét nghiệm HP bằng đồng vị C14

Đồng vị C14 là đồng vị phóng xạ yếu, mức độ phóng xạ cực thấp và được đánh giá là an toàn trong liều lượng kiểm soát. Tuy nhiên, vì lý do an toàn sinh học, C14 thường không được dùng cho trẻ em, phụ nữ có thai hoặc cho con bú.

Một số máy xét nghiệm HP hơi thở C14:

• Heliprobe System (Thụy Điển)
• PYtest System (Mỹ)

Máy xét nghiệm hơi thở HP C14

Máy này có ưu điểm là nhỏ gọn, chi phí rẻ hơn C13, nhưng cần được quản lý nghiêm ngặt về phóng xạ theo quy định của Bộ Y tế.

5. Quy trình thực hiện xét nghiệm HP bằng hơi thở

Quy trình chuẩn gồm 4 bước:

Bước 1: Chuẩn bị bệnh nhân:

• Nhịn ăn ít nhất 4 tiếng.
• Ngưng thuốc kháng sinh và thuốc ức chế acid dạ dày ít nhất 2 tuần (theo hướng dẫn của bác sĩ).
• Không dùng các sản phẩm có chứa ure hoặc carbonat.

Bước 2: Thu mẫu hơi thở nền (baseline):

• Bệnh nhân thổi hơi vào túi/ống nghiệm trước khi uống dung dịch ure.

Bước 3: Uống dung dịch chứa ure C13/C14:

• Uống với lượng nước nhất định, ngồi nghỉ theo thời gian quy định (thường 15–30 phút).

Bước 4: Thu mẫu hơi thở sau uống dung dịch:

• Bệnh nhân tiếp tục thổi vào thiết bị, mẫu sẽ được đưa vào máy phân tích.

6. Những ai nên làm xét nghiệm HP hơi thở?

• Người có triệu chứng đau bụng vùng thượng vị, ợ nóng, chướng hơi, khó tiêu kéo dài.
• Người có tiền sử viêm loét dạ dày – tá tràng.
• Người có người thân từng mắc ung thư dạ dày.
• Trẻ em hay đau bụng không rõ nguyên nhân.
• Người muốn kiểm tra lại sau điều trị HP để xác định hiệu quả.
• Bệnh nhân không thể nội soi (sợ đau, chống chỉ định nội soi…).

7. So sánh xét nghiệm hơi thở với các phương pháp khác

8. Những lưu ý khi xét nghiệm HP bằng hơi thở

• Cần tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn nhịn ăn, ngưng thuốc trước test.
• Không ăn, uống hoặc hút thuốc trong thời gian chờ giữa 2 lần thổi hơi.
• Phải thông báo với bác sĩ nếu đang mang thai, dùng thuốc hoặc có bệnh lý nền.

9. Kết luận

Máy xét nghiệm HP hơi thở là công cụ đột phá trong chẩn đoán và quản lý nhiễm khuẩn Helicobacter pylori. Nhờ vào độ chính xác cao, tính an toàn, nhanh chóng và dễ thực hiện, phương pháp này đang ngày càng được áp dụng rộng rãi trong thực hành lâm sàng, đặc biệt là trong chương trình tầm soát ung thư dạ dày và kiểm soát viêm loét tiêu hóa mạn tính.

Việc trang bị máy xét nghiệm HP hơi thở tại các bệnh viện, phòng khám tiêu hóa không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị mà còn thể hiện sự hiện đại, chuyên nghiệp trong dịch vụ chăm sóc sức khỏe.

Meditop cung cấp thiết bị y tế chất lượng cao, với hệ thống phân phối rộng khắp từ Bắc vào Nam. Chúng tôi coi trọng giá trị nhân văn, tin vào giá trị tốt đẹp được tạo nên từ hiệu quả đóng góp cho xã hội.

Công ty Cổ phần Thương mại Quốc Tế Meditop

Hotline: 0942.402.306

Website: https://meditop.com.vn/

VPHN: 16BT2 đường Trần Thủ Độ, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội.

VPĐN: Số 258, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, Khuê Trung, Cẩm Lệ, Đà Nẵng.

VPHCM: 28 đường N5, Jamona Golden Silk, Bùi Văn Ba, Tân Thuận Đông, Q7, TP HCM.